เรื่องเล่ารถม้าลำปาง

นับเวลาย้อนหลังไปช่วง 80 ปีที่แล้ว สมัยของเจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิตซึ่งตรงกับสมัยรัชกาล ที่ 5 การคมนาคมขนส่งทางรถยนต์ยังพัฒนาไม่ถึงนครลำปาง รถม้าเป็นพาหนะชนิดเดียวที่ได้รับความ นิยมในการเดินทางสูงสุดและสามารถใช้บรรทุกของหรือสินค้า
          รถม้าคันแรกได้ถูกซื้อมาจากกรุงเทพฯ ขณะนั้นทางกรุงเทพฯ มีรถยนต์ใช้มากขึ้น บทบาทของรถม้าลากในกรุงเทพฯ จึงลดลงรถม้าจึงได้ถูกนำมาใช้ที่นครลำปาง และยังได้กระจายไปสู่เมืองหลักของภาคต่าง ๆ ได้แก่ นครราชสีมาของอีสาน นครศรีธรรมราชของภาคใต้ นครเชียงใหม่ เมืองเชียงราย เมืองแพร่ เมืองน่าน เมืองแม่ฮ่องสอนของทางภาคเหนือ แต่ด้วยเหตุใดไม่ปรากฏผู้ประกอบการรถม้าในเมืองดังกล่าวจึงเลิกกิจการไป คงเหลือแต่เฉพาะจังหวัดลำปางแห่งเดียวที่ยังคงใช้รถม้าอยู่ตราบจนกระทั่งทุกวันนี้

ปัจจุบันมีรถม้าเหลืออยู่ไว้เพื่อการบริการนักท่องเที่ยวทางจังหวัดได้จัดเส้นทางสำหรับรถม้าโดยเฉพาะ เส้นทางเลาะเลียบแม่น้ำวังโดยสมาคมรถม้าลำปาง และหากนั่งรถม้ารอบเมือง ก็จะผ่านร้านอินทราเอาท์เลท สาขาห้าแยกหอนาฬิกา สังเกตง่ายๆ เลยก็คือตึกสีเหลือง ตรงข้ามสวนสาธารณะห้าแยกหอนาฬิกา 
กำหนดค่าโดยสารแน่นอนไว้ 3 อัตรา คือ
  • รอบเมืองเล็ก 150 บาท (25-30 นาที)
  • รอบเมืองกลาง 200-300 บาท (45 นาที-1 ชั่วโมง)
  • รอบเมืองใหญ่ 500 บาท (1.30 – 2 ชั่วโมง) หรือเช่าชั่วโมงละ 300 บาท 
คิวจอดรถม้าอยู่ที่หน้าพิพิธภัณฑ์ลำปาง บริการระหว่างเวลา 05:00-20:00 น. และโรงแรมลำปางเวียงทอง บริการระหว่างเวลา 05:00-21:00 น.
สัญลักษณ์แห่งการท่องเที่ยวนี้ จึงเป็นอีกหนึ่งแรงบันดาลใจให้เกิดลายรถม้าลำปาง
มีจำหน่ายที่อินทราเอาท์เลท ศูนย์ใหญ่ และสาขาห้างฉัตร